“Nereden başlıyorduk? İlk önce seviyor muyduk? Yoksa ilk önce güveniyor muyduk?” Oğuz Atay
Sevmekten başla! Sevmenin karşılığı, insanın kendini güzel duyumsatır olmasındaki erdemli bencilliktir. Tabi ki bu hiçbir koşula bağlanmayan huzur veren bir bencilliktir. Güven ise mutlaka dünyalık bir karşılık beklentisine bağlıdır. Güvenden başlayamayız; çünkü güven için önce çıkar ilişkisi koşullarını belli etmemiz gerekiyor. Oysa her insan güvene gerek duymadan istediği kadar tek başına sevmeyi sürdürebilir. İnsan tek başına âşık da olabilir amma aşk asla tek kişilik değildir; mutlaka iki kişilik bir gönül ve yaşam birliği ister. İnsan tek başına âşık olur da aşk edemez. Dolayısıyla aşk ve güven, insana tek başına yeni bir başlangıç yapmasına izin vermez. Ve başkalarıyla uzlaşı temelinde yapılan başlangıçsa hepten bizim başlangıcımız olamaz…
Sevmek, özgürdür. Seven kişi kendine sever; üstelik sevilinceye dek sadece kendine sorumludur. İnsan kendini mutlu etmek için sever; bundan dolayı başkası da mutlu olabilir elbet amma kimse başkası mutlu olsun diye sevmez. Kişinin kendini dışlayıp da sadece başkasını mutlu etmek için seviyor görüntüsü, saklı bir çıkardan değilse yatıştırıcı bir nezakettendir. Sadece anneler çocuklarını sevmek için gerçek anlamda kendilerinden vazgeçerler. Gene de onlar bile böylesi sevmekten mutlu oldukları için, yani dönüp dolaşıp gene kendileri için severler.
Görüldüğü gibi herkes sevmekten başlayabilir; çünkü sevmek kişinin kendini güzel duyumsama ve duyumsatma nefsinden başka hiçbir koşula bağlı değildir. Sevmenin, sevilmek gibi bir beklentisi bile yoktur…
Az düşündüm de yanıldığımı gördüm: Sevmekten başlamalı demiştim amma herkesi de sevemeyiz elbet; herkesin bizi sevmesini de bekleyemeyiz. Ancak, herkesle kibar bir saygı çerçevesinde ilişki kurabiliriz; bize saygı duymayanla bile… Şu gelen yeni yılda yaşamaya gene saygıyla başlayacağıma söz veriyorum. Bence, her şeyden önce birbirimize saygılı olalım yeter. Hem birbirimize hem varlık nedenimiz olan çevremize üstünlük taslamadan, saygıyla davransak yeter… Saygı her şeyin başında tutulmalıdır: Toplumsal varoluş huzurunun gerekçesini oluşturan görenek ve hukuka bağlı kibar saygı duyumu, insan tıynetini yüceltir; öyle ki, saygı görmemek asla saygısızlık nedeni yapılmaz.
Beğenip beğenmesem, sevip sevmesem de saygım herkesedir; sevgim de herkese açıktır amma sadece seçtiklerime haktır… Ya aşk? İşte o sadece iki kişi arasında paylaşılan bir gönül sefasıdır… Ben kibar saygıdan başlıyorum; sevmeye ve güvene oradan geçeceğim. Sevmekle güven arasında umarım aşka da rastlarım… Muharrem Soyek
