* “Nereden başlıyorduk? İlk önce seviyor muyduk? Yoksa ilk önce güveniyor muyduk?” Oğuz Atay
Sevmekten başla! Sevmenin karşılığı, insanın kendini güzel duyumsatır olmasındaki erdemli bencilliktir. Elbette bu hiçbir koşula bağlanmayan huzur veren bir bencilliktir. Güven ise mutlaka dünyalık bir karşılık beklentisine bağlıdır. Güvenden başlayamayız; çünkü güven için önce çıkar ilişkisi koşullarını belli etmemiz gerekiyor. Oysa her insan güvene gerek duymadan istediği kadar tek başına sevmeyi sürdürebilir. İnsan tek başına âşık da olabilir amma aşkın meşki asla tek kişilik değildir; mutlaka iki kişilik bir gönül ve yaşam birliği ister. İnsan tek başına âşık olur da aşk edemez. Dolayısıyla aşk ve güven, insanın tek başına yeni bir başlangıç yapmasına izin vermez. Ve başkalarıyla uzlaşı temelinde yapılan başlangıçsa hepten bizim başlangıcımız olamaz…
Sevmek, özgürdür. Seven kişi, sevilinceye dek sadece kendine sorumludur. İnsan kendini mutlu etmek için sever; bundan dolayı başkası da mutlu olabilir elbette, ancak kimse başkası mutlu olsun diye sevmez. Kişinin kendini dışlayıp da sadece başkasını mutlu etmek için seviyor görünmesi, saklı bir çıkardan değilse anca yatıştırıcı bir nezaket gereğidir. Anneler çocuklarını her ne pahasına da olsa severler. Gene de onlar bile çocuklarını o denli fedakârca sevmekten mutlanırlar. Görüldüğü gibi herkes sevmekten başlayabilir; çünkü sevmek kişinin kendini kendiliğinden mutlandırmaktan öte bir çıkara bağlı değildir. Sevmenin, sevilmek gibi bir beklentisi bile yoktur…
Az düşündüm de galiba daha iyi bir başlangıç nedeni buldum: Sevmekten başlamalı demiştim amma herkesi de sevemeyiz ki! Ayrıca, her ne kadar çıkarsız sevsek de herkesin tarafımızdan sevilmeyi kabul etmesini de bekleyemeyiz; bizden gelen sevgiden rahatsız bile olabilirler. Ancak, kibar bir saygı çerçevesinde herkesle ilişki kurabiliriz; bize saygı duymayanla bile… Şu gelen yeni günde yaşama saygıyla başlayacağıma söz veriyorum. Bence, her şeyden önce birbirimize saygılı olalım yeter. Hem birbirimize hem varlık nedenimiz olan çevremize üstünlük taslamadan, saygıyla davransak yeter… Saygı her şeyin başında tutulmalıdır: Toplumsal varoluş huzurunun gerekçesini oluşturan görenek ve hukuka bağlı kibarca saygı duyumu, insan tıynetini de yüceltir; öyle ki, saygı görmemek asla saygısızlık nedeni yapılmaz…
Beğenip beğenmesem, sevip sevmesem de saygım herkesedir; sevgim de herkese açıktır amma sadece seçtiklerime haktır… Ya aşk? İşte o sadece iki kişi arasında paylaşılan bir gönül sefasıdır… Ben kibar saygıdan başlıyorum; sevmeye ve güvene oradan geçeceğim. Sevmekle güven arasında umarım aşka da rastlarım…
Muharrem Soyek
