“Önyargı değildir düşünmeyi yanıltan;
önyargıyı son yargı hükmü yapan düşünme niyetidir bozuk olan..." Muharrem
Soyek)
* Amerikalı
psikolog Gordon Willard Allport diyor ki, “Erken yargılar yeni bilgilerle
yüzleşince değişmiyorsa önyargıya dönüşmüş demektir.” (Erken yargı ile önyargı benim
bilincimde farklı bir söz kavramı oluşturmadı. Bence erken yargı kendini
yalanlayan yeni bilgiyle yüzleştiğinde değişmiyorsa “önyargı” değil artık son
yargı hükmü olmuştur. Önyargı yerine, ön kabul, sayıltı, ön bilgi dense de
benim bilincimde düşünme eylemini yanıltan ya da doğrulayan bir kavram oluşmaz;
çünkü bilirim ki bunların hepsi ancak düşünme eylemim sonunda gerçeklik hükmü
yaparlar.
Önyargıdan kurtulmak için özel çabaya
gerek yoktur. Önyargım, düşünme eylemim sonunda edindiğim son-yargımla hükümsüz
kaldığında zaten kendiliğinden geçersiz olacağı için durduk yerde ondan
kurtulmak için çaba harcama gereği duymam. Zaten sakıncalı olan da önyargının
kendisi değil, onu son bilgi sanmaya koşullanmış bilince güvenerek düşünmektir.
Muharrem Soyek)
